خواجه ابوالصلت کنيه ي  فردي از ياران امام رضا به نام عبدالسلام به صالح بن سليمان است که از شخصيت هاي قرن دوم و سوم به شمار مي آيد و حدودا تولد وي را بايد در نيمه دوم قرن دوم يعنمي از 150 به بعد دانست و در زمان ولايت عهدي امام رضا و شهادت آنحضرت بيش از چهل سال داشته و از ياران بسيار نزديک امام به شمار مي آمده است و مطابق نقل هاي فراوان تا آخرين لحظات عمر امام در کنار وي بوده است.

در تاريخ ابالصلت را به لقب هروي مي شناسند و علت آن شايد اين بوده که اجداد و نياکان وي اهل هرات افغانستان امروزي بوده اند و به اسارت به مدينه برده شدند و نسل آنان از آنجا توسعه پيدا کرده است. از اين رو او را اباالصلت هروي مي نامند.

تاريخ وفات وي نيز به طو تقريبي در قرن سوم بين سالهاي 232 و 236 نوشته اند .

شخصيت او د رميان شيعه و سني بسيار معروف و شناخته شده است و بسياري از دانشمندان علم رجال و شخصيت شناسي او را ثقه و مورد اعتماد مي دانند و اين اعتماد به شخصيت وي فراتر از باورهاي شيعي است بلکه اهل تسنن منصف نيز او را ثقه و مورد اعتماد دانسته اند اگر چه نظرات ديگري درتضعيف شخصيت وي نيز نقل شده است.

مرحوم آيه الله خويي در معجم رجال الحديث پس از نقل اقوال و نظرات گوناگون ، او را شخصيت مورد تسالم و توافق شيعه و سني در وثاقت و اعتبار معرفي مي کند و معناي آن اين است که براي نظر مخالفان که اندک نيز هستند وقري و ارزشي قايل نيست چرا که آنها را بسيار ضعيف وسست مي داند و هيچ مي شمارد.

عمده دانشمندان او را شيعه مي دانند ولکن برخي ها در تشيع او خدشه کردند که به شهادت تاريخ و روايات نقل شده از سوي او نمي توان اشکال مزبور را وارد دانست چرا که بسيار يا زاهل تسنن به تشيع وي تصريح کرده اند.

اباالصلت هروي يکي از دانشمندان شيعي دوره امام رضا به شمار مي آيد و اگر در برخي از گفتار ها او را به عنوان خادم معرفي مي کنند از اين رو است که بسياري ا زبزرگان در محضر امامان معصوم خدمت مي کردند و به اين خدمت نيز افتخار مي کردند و مقصود خادم عرفي در ميان مردم نبوده چرا که او با توجه به رو.ايات نقل شده از وي چهره علمي بالايي داشته است.

شخصيت مبارزاتي وي:

اباالصلت هروي را مي توان از جها ديگر از جمله مرزبانان ديني و عقيدتي شيعه برشمرد که در طول حيات خويش با مخالفان عقايد شيعه مبارزاتي و مناظراتي و نشست هاي علمي فراواني داشته است و اين مبارزات وي از لابلاي رواياتي که از وجود مقدس امام رضا نقل نموده قابل مشاهده است.

ايشان با سه گروه مخالف و انحرافي در مکتب تشيع مبارزه و مقابله نموده است .

الف) گروه مرجئه که تنها باور و عقيده را ملاک حقانيت مي دانند و عمل و رفتار انسان را در انحراف عقيده اش موثر نمي دانند و لذا مرتکب گناه کبيره را نيز مومن مي دانند و در عصر امام رضا حضور گسترده اي داشتند .

روايات مفسره ايمان که براي عمل و کردار آدمي در ايمان نقش بالايي قايل است عمدتا از ناحيه خواجه اباالصلت روايت شده که بيانگر مبارزه وي با آنان است و حتي در مجلس طاهر بن عبد الله حاکم زمان وي نيز به آن روايات استناد کرده و موجب تصحيح عقايد حاضران آن مجلس شده است.

ب) مبارزه با گروه جبريه.

ج) مبارزه با گروه طرفدار خلق قرآن.

از مجموعه مطالب فوق استفاده مي شود که ابوالصلت از شخصيت هاي کم نظير تاريخ تشيع است و ارادت وي به ساحت مقدس امام رضا (ع) از مسلمات تاريخ است.

س) علت بي توجهي و مهجوريت بقاع متبرکه مانند بقعه خواجه اباالصلت چيست؟

اطلاعات مردم از تاريخ در قالب عموم مردم بسيار اندک است و شايد فرهيختگان جامعه نيز در اين باره که اسباب تعريف آنها را فراهم نکرده اند نيز مقصر شناخته شوند و از اين رو مردم به شخصيت فکري و علمي و اجتماعي صاحبان بقاع متبرکه آشنايي ندارند و در نتيجه توجه به آنها تنها توجه به همان بقعه متبرکه است نه صاحب آن.

اما نکته ديگر که مي تواند عامل مهجوريت آن شده باشد اين است که بقعه خواجه در شهر مشهد و د رحريم مضجع منور امام رضا(ع) قرار دارد و به طور معمول تا زماني که خورشيد مي تابد ماه قدرت نمايان شده و مهتابي ساختن آسمان را ندارد آنگاه ماه نورافشانيث مي کند که خورشيد نباشد.

اما چون خورشيد درخشان هشتم امام رضا(ع) هميشه مي درخشد نور شخصيت خواجه هر چند پررنگ باشد خودنمايي نخواهد کرد و جذابيت نخواهد داشت و حجاب مقارنت مکاني سبب شناخته نشدن او گرديده است.

و نکته سوم در اين باره اين که مسئولان گردشگري استان به فکر ترويج صحيح و شايسته گردشگري مذهبي و توريشست مذهبي نيستند و اقدامات آنان بسيار با چراغ خاموش انجام مي پذيرد.

س) برگزاري همايش ها به چه ميزان در اطلاع رساني و معرفي شخصيت هاي مذهبي موثر است؟

همايش ها به جهت اينکه معمولا با حضور عده اي از خواص برگزار مي شود و نخبگان در آن دعوت خواهند شد و از نظرات آنان نيز بهره برده خواهد شد اثر مستقيم آن براي شرکت کنندگان ملموس خواهد بود.

ولي تاثير آن در عموم جامعه بستگي دارد به نحوه اطلاع رساني و تبليغ کارهاي انجام شده د رهمايش ها ، يعني براي انجام همايش و محورهاي آن در رسانه ملي و استاني و همچنين برگزاري نمايشگاه هاي مرتبط با همايش د رحاشيه آن مراسم به صورت طولاني مدت  و تهيه جزوات سبک و قابل ارائه براي همه افراد و زايران بقاع متبرکه که مي تواند در افزايش تاثير گذاري و اطلاع رساني عمومي موثر باشد.

در اينجا پيشنهاد مي کنم گروه هاي مبلغ و اطلاع رسان از سوي روابط عمومي اداره کل اوقاف و امور خيريه استان و کشور تعيين و انتخاب شوند و با اعزام به مناظق گوناگون زيارتي و سياحتي و بقاع متبرکه اي که بيشتر مورد توجه هست براي زايران از ساير بقاع تعريف و اطلاع رساني نمايند تا عامل جذب بيشتر فراهم شود.

به طور مثال چنانچه گروهي باشند تا با ارتباط برقرار کردن با زايران امام رضا در ورودي ها ي مشهد و حرم مطهر به تبليغ اماکن زيارتي استان بپردازند مي تواند حضور مردم در ساير اماکن را بيشتر کند